Polish Names for Buckwheat in the Slavic and European Context
DOI:
https://doi.org/10.3986/JZ.24.1.6942Keywords:
plant names, semantic motivation, language contact, borrowings, calquesAbstract
This article discusses the Polish name for buckwheat in the broader Slavic and European context. In Polish and in other Slavic and European languages, the motivation for naming buckwheat is most often connected to the origin of the plant itself. The names indicate that buckwheat was spread across the European continent primarily by the Greeks, Tatars, and pagans.Downloads
References
Achtarov 1939 = Материалы за български ботаниченъ pечникъ, red. Boris Achtarov, Sofija: Българска Академия на Наукитѣ, 1939.
André 1956 = Jacques André, Lexique des termes de botanique en latin, Paris: C. Klincksieck, 1956.
Annenkov 1878 = Nikolaj I. Annenkov, Ботанический словарь [...], Sanktpeterburg: Типографія Императорской Академіи Наукъ, 1878.
BER = Български етимологичен речник I–, red. Владимир Георгиев – Иван Дуриданов, Sofija: Издателство на Българската академия на науките, 1971–.
Boryś SEJP = Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005.
Brückner SEJP = Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa: Wiedza Powszechna, 31974.
Buffa 1972 = Ferdinand Buffa, Vznik a vżvin slovenskej botanickej nomenklatśry: k histórii slovenského odborného slovnķka, Bratislava: Vydavatel’stvo Slovenskej akadémie vied, 1972.
Czikow – Łaptiew 1988 = P. Czikow – J. Łaptiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, tłum. z ros. Helena Terpińska‑Ostrowska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 41988.
ESUM = Етимологічний словник української мови I–VI, ред. Олександр С. Мельничук, Київ: Наукова думка, 1982–2012.
Genaust 2005 = Helmut Genaust, Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen, Hamburg: Nikol Verlagsgesellschaft mbH & Co KG, 32005.
Grimm DW = Jacob Grimm, Wilhelm Grimm, Deutsches Wörterbuch I–XVI, Leipzig: S. Hirzel, 1854–1960.
K = Jan Karłowicz, Słownik gwar polskich I–VI, Kraków: Akademia Umiejętności, 1900–1911.
kart. SGP = kartoteka Słownika gwar polskich, oprac. przez Zakład Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie.
KLRN = Zbigniew Mirek – Halina Piękoś‑Mirkowa – Adam Zając – Maria Zając, Flowering Plants and Pteridophytes of Poland: A Checklist = Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski, Kraków: Polish Academy of Sciences, 2002.
Kluk 1786–1788 = Krzysztof Kluk, Dykcyonarz roślinny [...] I–III, Warszawa: W Drukarni J. K. Mci y Rzeczypospolitey u XX. Scholarum Piarum, 1786–1788 [reprint photooffsetowy, Warszawa, 1985].
Knapiusz = Grzegorz Knapiusz, Thesaurus polono-latino-graecus I–III, Cracoviae: F. Caesario, 1621–1632.
Kosík 1941 = Václav Kosík, Slovník lidových názvů rostlin, Praha: Školní nakladatelství pro Čechy a Moravu, 1941.
Králik SESS = Ľubor Králik, Stručný etymologický slovník slovenčiny, Bratislava: VEDA, vydateľstvo SAV – Jazykovedný ústav Ľudovíta Štúra SAV, 2015.
Lexer 1869–1878 = Matthias Lexer, Mittelhochdeutsches Wörterbuch I–III, Leipzig: S. Hirzel, 1869–1878.
Linde SJP = Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiego I–VI, Warszawa, 1807–1814.
Machek 1954 = Václav Machek, Českį a slovenskį jména rostlin, Praha: Nakladatelství Československé Akademie Věd, 1954.
Majewski SN = Erazm Majewski, Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych polskich [...] I–II, Warszawa: Nakładem Prenumeratorów i Autora, Skład główny w księgarni Paprockiego i S‑ki, Druk Noskowskiego, 1889–1898.
Makowiecki 1936 = Stefan Makowiecki, Słownik botaniczny łacińsko-małoruski, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1936.
Marzell 2000 = Heinrich Marzell, Wörterbuch der deutschen Pflanzennamen I–V, Fotomechanischer Nachdruck der Erstausgabe 1943–1958, Köln: Parkland Verlag, 2000.
Nitsch – Mrozówna 1955 = Kazimierz Nitsch – Ewa Mrozówna, Mazowieckie wyrazy przyrodnicze, w: Kazimierz Nitsch, Wybór pism polonistycznych II: Studia wyrazowe, Wrocław – Kraków: Zakład imienia Ossolińskich, 1955, 86–116 [reprint z: Lud Słowiański I A, 1929/1930, s. 245–254; II A, 1931, s. 92–109, 191–203].
OLA 4 = Общеславянский лингвистический атлас, серия лексико‑словообразовательная 4: Сельское хозяйство, red. Adriana Ferenčíková et al., Bratislava: VEDA, vydateľstvo SAV Jazykovedný ústav Ľudovíta Štúra SAV, 2012.
Pawłowski 1974 = Eugeniusz Pawłowski, Polskie nazwy roślin (Próba klasyfikacji semantycznej), w: Studia indoeuropejskie, red. Jerzy Kuryłowicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974 (Prace Komisji Językoznawstwa 37), 163–169.
Pažđerski 2009 = Dušan‑Vladislav Pažđerski, Polsko-serbski słownik roślin, Beograd: Alma, 2009.
Pelcowa 2001 = Halina Pelcowa, Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Lublin: Uniwersytet Marii Skłodowskiej‑Curie, 2001.
Podbielkowski – Sudnik-Wójcikowska 2003 = Zbigniew Podbielkowski – Barbara Sudnik‑Wójcikowska, Słownik roślin użytkowych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 72003.
Radyserb-Wjela 1909 = Jan Radyserb‑Wjela, Serbske rostlinske mjena w dwěmaj dźělomaj a sedmjoch stawach po abejcejskim rjedźe, Čestny pomnik za serbskeho přirodospytnika njeboh Michała Rostoka zestajał njeboh Jan Radyserb‑Wjela, zrjadował a za ćišć přihotował Matej Urban, Budyšin, [1909].
Rystonová 2007 = Ida Rystonová, Průvodce lidovými názvy rostlin i jiných léčivých přírodnin a jejich produktů, Praha: Academia, 2007.
Safarewicz 1963 = Jan Safarewicz, Dopisek do artykułu A. Steffena, Nazwy gryki: poganka i tatarka, Język Polski XLIII (1963), 40.
Schuster-Šewc HEW = Heinz Schuster‑Šewc, Historisch-etymologisches Wörterbuch der ober- und niedersorbischen Sprache I–V, Bautzen: VEB Domowina, 1978–1996.
Simonović BR = Драгутин Симоновић, Ботанички речник: имена биљака, Београд: Српска академија наука – Научно дело, 1959.
Sławski SEJP = Franciszek Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego I–V: A–Ł, Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 1952–1982.
SŁŚ = Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce = Mediae et infimae Latinitatis Polonorum, red. Marian Plezia, od t. VII red. Krystyna Weyssenhoff‑Brożkowa, Wrocław – Kraków – Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1953–.
Snoj SES = Marko Snoj, Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Modrijan, 22003.
SP XVI = Słownik polszczyzny XVI wieku, red. Maria Renata Mayenowa – Franciszek Pepłowski, Wrocław – Warszawa: Ossolineum, Instytut Badań Literackich PAN, 1966–.
Spólnik 1990 = Anna Spólnik, Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Prace Komisji Językoznawstwa PAN w Krakowie 58, Wrocław et al.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1990.
Steffen 1963 = Augustyn Steffen, Nazwy gryki: poganka i tatarka, Język Polski XLIII (1963), 37–40.
Steffen 1964 = Augustyn Steffen, Jeszcze w sprawie tatarki i poganki, Język Polski XLIV (1964), 117–120.
SStp. = Słownik staropolski I–XI, red. Stanisław Urbańczyk, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1953–2002.
SW = Jan Karłowicz – Adam Antoni Kryński – Władysław Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego I–VIII, Warszawa: Kasa im. Mianowskiego, 1900–1927 [tzw. Słownik warszawski].
SWil = Aleksander Zdanowicz et al., Słownik języka polskiego I–II, Wilno: M. Orgelbrand, 1861 [tzw. Słownik wileński].
Szymczak SJP = Słownik języka polskiego I–III, red. Mieczysław Szymczak, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978–1981.
Šugar HBI = Ivan Šugar, Hrvatski biljni imenoslov = Nomenclator botanicus croaticus, Zagreb: Matica hrvatska, MMVIII [= 2008].
Tokarski 1993 = Ryszard Tokarski, Słownictwo jako interpretacja świata, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku II: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński,Wrocław: Wiedza o kulturze, 1993, 335–362.
Vajs 2003 = Nada Vajs, Hrvatska povijesna fitonimija, Zagreb: Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje, 2003.
Waniakowa 2012 = Jadwiga Waniakowa, Polskie gwarowe nazwy dziko rosnących roślin zielnych na tle słowiańskim: zagadnienia ogólne, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.
Wierzbicka 2002 = Agnieszka Wierzbicka, Zestawienia w nazwach roślin (na materiale gwar kujawskich), w: Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Karolowi Dejnie, red. Sławomir Gala, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 2002, 551–558.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors guarantee that the work is their own original creation and does not infringe any statutory or common-law copyright or any proprietary right of any third party. In case of claims by third parties, authors commit their self to defend the interests of the publisher, and shall cover any potential costs.
More in: Submission chapter
