Toboła – SZCZĘŚLIWIE ROZWIĄZANY (?) PROBLEM (NIE TYLKO) POLSKIEJ TOPONOMASTYKI / Toboła – srečna razrešitev (ne le) za poljsko toponomastiko?
DOI:
https://doi.org/10.3986/JZ.23.2.6891Ključne besede:
slovanska topografska leksika, severnoslovanska toponimija, *tobolaPovzetek
Osnovna teza članka je nujnost rekonstrukcije vsaj severnoslovanskega topografskega termina *tobolà, apelativno ohranjenega samo v narečno rus. tobolka ‘z naravnimi mejami zamejen okrogli kos polja ali travnika’ (osrednja Rusija), vendar bogato zastopanega v toponimiji Poljske (več ko 100 imenskih gnezd), severozahodne Belorusije in zahodne Ukrajine. Izvor tega izraza je nejasen, ni videti soroden dobro znanemu *tobol‑ ‘cula, torba’, ki se mu pripisuje prvotni pomen ‘nekaj, kar binglja’.Prenosi
Literatura
AntrPol V = Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku V: St–U, Kraków: IJP PAN, 2015.
Boryś 2005 = Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Wy d. Literac kie, 2005.
Breza 1974 = Edward Breza, Toponimia powiatu kościerskiego, Gdańsk: Ossolineum, 1974.
Dov1947 = Ukraïnsьka RSR: administratyvno‑terytorialьnyj podil na 1 veresnja 1946 roku, Kyïv: Ukraïnsьke vydavnyctvo polityčnoï literatury, 1947.
ESSJ IV = France Bezlaj, Etimološki slovar slovenskega jezika IV: Š–Ž, avtorji gesel France Bezlaj – Marko Snoj – Metka Furlan, Ljubljana: Založba ZRC, 2005.
ÈSBM XIII = Ètymalahičny sloŭnik belaruskaj movy XIII: S–T, Minsk: Belaruskaja navuka, 2010.
Fraenkel LEW II = Ernst Fraenkel, Litauisches etymologisches Wörterbuch II, Heidelberg: C. Winter, 1965.
Górnowicz 1985 = Hubert Górnowicz, Toponimia powiatu starogardzkiego, Wrocław etc.: Ossolineum, 1985.
Ivanova 2007 = Anna A. Ivanova, Mikrotoponimija Mozyrskogo Poles’ja, Mozyr’: Mozyrskij GPU, 2007.
Kondratiuk 1985 = Michał Kondratiuk, Elementy bałtyckie w toponimii i mikrotoponimii re gionu białostockiego, Wro cław etc.: Ossolineum, 1985.
Koz I = Stanisław Kozierowski, Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidiecezyi gnieź nie ń‑ skiej, Poznań, 1914.
Koz III = Stanisław Kozierowski, Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidiecezyi poznań‑ skiej II: P–Ż, Poznań: TPNP, 1916.
Koz V = Stanisław Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachod niej i środko wej Wielko polski II: M–Ż, Poznań: PTPN, 1922.
Koz VII = Stanisław Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wiel kopolski II: P–Ż, Poznań: Krajowy Instytut Wydawniczy, 1928.
Koz VIII = Stanisław Kozierowski, Badania nazw topograficznych starej Wielkopolski A: nieistnie‑ jące miejscowości wielkopolskie; B: uzupełnienie poprzednich tomów, Poznań, 1939.
LiV = Lexikon der indogermanischen Verben: die Wurzeln und ihre Primärstammbildungen, Wiesbaden: Harrassowitz, 22001.
LKŽ = materiały słownika Lietuvių kalbos žodynas 〈www.lkz.lt〉.
Łesiów 1972 = Michał Łesiów, Terenowe nazwy własne Lubelszczyzny, Lublin: Wyd. Lubel skie, 1972.
MikrBel = Mikratapanimija Belarusi: matèryjaly, Minsk: Navuka i tèchnika, 1974.
Milewska 2000 = Małgorzata Milewska, Toponimia powiatu tucholskiego, Gdańsk: Wyd. Gdańskie, 2000.
Mrózek 1984 = Robert Mrózek, Nazwy miejscowości dawnego Śląska Cieszyńskiego, Kato wice: UŚ, 1984.
Myznikov 2003 = Sergej A. Myznikov, Russkie govory Obonež’ja: areal’no‑ètimologičeskoe issledovanie leksiki pribaltijsko‑finskogo proischoždenija, Sankt-Peterburg: Nauka, 2003.
NNPRB-B = Nazvy naselenych punktaŭ Rèspubliki Belarusь: narmatyŭny davednik: Brèsc kaja vob‑ lascь, Minsk: Tèchnalohija, 2010.
NNPRB-Hr = Nazvy naselenych punktaŭ Rèspubliki Belarusь: narmatyŭny davednik: Hara dzenskaja voblascь, Minsk: Tèchnalohija, 2004.
NNPRB-V = Nazvy naselenych punktaŭ Rèspubliki Belarusь: narmatyŭny davednik: Viceb skaja voblascь, Minsk: Tèchnalohija, 2009.
Pokorny IEW = Julius Pokorny, Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, Bern – München: Francke, 1959.
Prišvin 1970 = Michail M. Prišvin, V kraju nepuganych ptic: osudareva doroga, Petro zavodsk: Karelija, 1970. [non vidi] 〈por. http://prishvin.lit-info.ru/prishvin/proza/osudareva-doroga/index. htm〉.
PRNG = Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych 〈pliki w formacie .xml dostępne pod adresem http://www.codgik.gov.pl/index.php/darmowe-dane/prng.html〉.
Rzetelska-Feleszko – Duma 2013 = Ewa Rzetelska-Feleszko – Jerzy Duma, Nazwy terenowe Pomorza Zachodniego zawierające elementy słowiańskie II: Ǫ–Ž, Warszawa: SOW, 2013.
SG XII = Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiań skich XII, Warszawa: Nakładem F. Sulimierskiego i W. Walewskiego, 1892.
SHGKr I = Słownik historyczno‑geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu. I, Wrocław etc.: Ossolineum, 1980–1986.
SHGPn I = Słownik historyczno‑geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, I, Wrocław etc.: Ossolineum, 1982–1987.
Snazw IX = Kazimierz Rymut, Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używa nych IX: St–U, Kraków: IJP PAN, 1994.
SNGŚ XIV = Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska XIV: Ściana–Weł, Opole: Instytut Śląski, 2009.
SNTPWP II = Nina Barszczewska et al., Słownik nazw terenowych północno‑wschodniej Polski II: O–Ż, Warszawa: Wyd. UW, 1992.
SP I = Słownik prasłowiański I: A–B, Wrocław etc.: Ossolineum, 1974.
SP III = Słownik prasłowiański III: Davьnъ–Dobьrati, Wrocław etc.: Ossolineum, 1979.
SRNG XLIII = Slovar’ russkich narodnych govorov XLIII: suchlost’–telepa, Sankt-Peterburg: Nauka, 2010.
SRNG XLIV = Slovar’ russkich narodnych govorov XLIV: telepaj–tranba, Sankt-Peterburg: Nauka, 2011.
SSNO V = Słownik staropolskich nazw osobowych V: S–U, Wrocław etc.: Ossolineum, 1977–1980.
UN = Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych I–,War szawa: Urząd Rady Ministrów, 1963–.
UNMasz = tzw. maszynopisy profesorskie UN (aktualnie w IJP PAN w Krakowie).
UNMatr = przygotowane do powielenia matryce niewydanych tomików UNowskich (aktual nie w IJP PAN w Kra ko wie).
Vasmer REW III = Max Vasmer, Russisches etymologisches Wörterbuch III: Sta–Ÿ, Heidelberg: C. Winter, 1958.
Wolff – Rzetelska-Feleszko 1982 = Adam Wolff – Ewa Rzetelska-Feleszko, Mazowieckie na zwy terenowe do końca XVI wieku, Warszawa: PWN, 1982.
Zając 2016 = Ewelina Zając, Toponimia powiatu tureckiego: słownik nazw, Łódź: Wyd. UŁ, 2016.
Žučkevič 1973 = Vadim A. Žučkevič, Kratkij toponimičeskij slovar’ Belorussii, Minsk: Izda tel’stvo BGU, 1973.
Prenosi
Objavljeno
Kako citirati
Številka
Rubrike
Licenca
Avtorji jamčijo, da je delo njihova avtorska stvaritev, da v njem niso kršene avtorske pravice tretjih oseb ali kake druge pravice. V primeru zahtevkov tretjih oseb se avtorji zavezujejo, da bodo varovali interese založnika ter da bodo povrnili morebitno škodo.
Podrobneje v rubriki: Prispevki
