Na vojnem pokopališču: sledi in prakse komemoracij
DOI:
https://doi.org/10.3986/Traditio2018470106Ključne besede:
war cemetery, trace, practices of commemoration, First World War, Battle of Łódź, environs of Łódź // vojno pokopališče, sled, komemorativne prakse, prva svetovna vojna, bitka pri Lodžu, LodžPovzetek
This article discusses war cemeteries from the First World War located near Łódź, Poland. From among approximately two hundred such cemeteries, I have selected a few, all of them established after the Battle of Łódź in 1914, to serve as an example for describing others as well. I view a First World War cemetery as a space that retains traces of human activity, and I describe past and present actions intended to commemorate the fallen soldiers and to sacralize the past. Architectural elements and human actions comprise a document that reports on reality; they are materials that produce a narrative about the present and constitute evidence of patterns in modes of acting and thinking that are present in culture.
***
Avtorica v članku obravnava vojna pokopališča v bližini Lodža na Poljskem, nastala v prvi svetovni vojni.. Med dvesto pokopališči je izbrala tista iz leta 1914 po bitki pri Lodžu kot primer, s katerim ponazarja tudi poznejša. V pokopališčih prve svetovne vojne vidi prostore, ki razkrivajo sledove človeške dejavnosti. Ob tem opisuje pretekle in sedanje aktivnosti, s katerimi ohranjajo spomin na padle vojake in sakralizirajo preteklost. Arhitekturni elementi in človeške aktivnosti so vtkani v te priče preteklosti, ki poročajo o nekdanji resničnosti. So gradiva, ki ustvarjajo pripovedi o sedanjosti in dokaze o vzorcih v načinih delovanja in razmišljanja.
Prenosi
Literatura
Appadurai, Arjun. 2013. The future as cultural fact: Essays on the global condition. London: Verso.
Barthes, Roland. 1980. La chambre claire: Note sur la photographie. Paris: Gallimard.
Connerton, Paul. 1989. How Societies Remember? Cambridge: Cambridge University Press.
Cygański, Mirosław. 1965. Z dziejów okupacji hitlerowskiej w Łodzi 1939–1945. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
Czaja, Dariusz. 2004. Sygnatura i fragment: Narracje antropologiczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Daszyński, Andrzej. 2011. Cmentarz wojenny w Gadce Starej. Studium historyczno-antropologiczne. In: Jolanta Daszyńska (ed.), Operacja łódzka: Zapomniany fakt I wojny światowej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 61–76.
Djebabla, Mourad. 2007. Pamięć zaklęta w kamieniu. Czytanie pomników ofiar Wielkiej Wojny w Québecu (1919–1939) jako miejsc pamięci. In: Izabela Skórzyńska, Christine Lavrence, Carla Pépina (eds.), Inscenizacje pamięci. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 259 –267.
Edensor, Tim. 2002. National Identity, Popular Culture and Everyday Life. Oxford: Berg.
Golka, Marian. 2009. Pamięć społeczna i jej implanty. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Gosik, Blanka. 2004. Cmentarze z I wojny światowej jako walor antropogeniczny okolicy Łodzi. Turyzm 14 (2): 89–101.
Jagiełło, Michał. 2011a. Operacja Łódzka – w przededniu setnej rocznicy. Zagadnienia wstępne. In: Jolanta Daszyńska (ed.), Operacja łódzka: Zapomniany fakt I wojny światowej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 9–12.
Jagiełło, Michał. 2011b. Operacja Łódzka – wielka bitwa manewrowa I wojny światowej. In: Jolanta Daszyńska (ed.), Operacja łódzka: Zapomniany fakt I wojny światowej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 13–15.
Kapralski, Sławomir. 2010. Pamięć, przestrzeń, tożsamość: Próba refleksji teoretycznej. In: Sławomir Kapralski (ed.), Pamięć, przestrzeń, tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 9–46.
Karczewska, Małgorzata. 2013. Cuius regio, eius memoria: World War I Memorials in the Territory of Former East Prussia, Now within Poland. In: Józef Niznik (ed), Twentieth Century Wars in European Memory. Frankfurt am Main: Peter Lang Edition, 231–250.
Karpińska, Graźyna Ewa. 2014. Cmentarze wojenne z I wojny światowej jako źródło i tekst kultury. In: B. Płonka-Syroka, M. Dąsal (eds.), Źródło historyczne jako tekst kultury. Warszawa: DiG, 107–126.
Kolbuszewski, Jacek. 1994. Przestrzenie i krajobrazy. Wrocław: Wydawnictwo Sudety.
Kowalski, Piotr. 2006. Encyklopedia i palimpsest. In: P. Kowalski, Z. Libera (eds.), Poszukiwanie sensów. Lekcja z czytania kultury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 7–45.
Mosse, George L. 1990. Fallen Soldiers. Reshaping the Memory of the World Wars. New York: Oxford University Press.
Nijakowski, Lech M. 2006. Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Oettingen, Urszula. 1988. Cmentarze I wojny światowej w województwie kieleckim. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Pépina, Carla. 2007. Ich hatte eine Kameraden: niemieckie cmentarze Wielkiej Wojny w krajobrazie francusko-belgijskim. In: Izabela Skórzyńska, Christine Lavrence, Carla Pépina (eds.), Inscenizacje pamięci. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 235–247.
Skarga, Barbara. 2002. Ślad i obecność. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Szpociński, Andrzej. 2006. Formy przeszłości a komunikacja społeczna. In: Andrzej Szpociński, Piotr T. Kwiatkowski (eds.), Przeszłość jako przedmiot przekazu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 7–66.
Winter, Jay. 2013. Places and Traces. In: Józef Niznik (ed.), Twentieth Century Wars in European Memory. Frankfurt am Main: Peter Lang Edition, 17–20.
Winter, Jay. 2014. Sites of Memory, Sites of Mourning. The Great War in European Cultural History. Cambridge: Cambridge University Press.
Prenosi
Objavljeno
Kako citirati
Številka
Rubrike
Licenca
Avtorji jamčijo, da je delo njihova avtorska stvaritev, da v njem niso kršene avtorske pravice tretjih oseb ali kake druge pravice. V primeru zahtevkov tretjih oseb se avtorji zavezujejo, da bodo varovali interese založnika ter da bodo povrnili morebitno škodo.
Podrobneje v rubriki: Prispevki
