S-/Z- and the Grammaticalization of Aspect in Slavic
DOI:
https://doi.org/10.3986/SLS.5.1.01Keywords:
SLV, Slovenian language, Slavic languages, Grammaticalization, Prefixation, AspectAbstract
It is argued that the phonetic coalescence of *sъ- and *jьz into a single prefix resulted in the (partial) grammaticalization of innovative s-/z- as the primary préverbe vide of the aspectual systems in a group of western languages (Czech, Slovak, Sorbian, Slovene). The other Slavic languages either did not grammaticalize a single prefix (Croatian/Serbian) or have grammaticalized po- as their sole or primary préverbe vide (Russian, Bulgarian, Macedonian, Ukrainian, Belarusian); one Slavic language has near equal productivity of s-/z- and po- (Polish).
Downloads
References
Agrell, Sigurd. (1908) Aspektanderung und Aktionsartbildung beim polnischen Zeit- worte. Lund: Hikan Ohlssons Buchdruckerei. Anan'eva, N. E. (2003) "Rol' dannyx glagol'nogo slovoobrazovanija v sovremennyx zapadnoslavjanskix dialektax dlja izučenija istoričeskix processov slavjanskoj glagol'noj derivacii". A. M. Moldovan, ed. Slavjanskoe jazykoznanije. XIII Meždunarodnyj s"ezd slavistov. Ljubljana, 2003 g. Doklady rossijskoj delegacii. Moscow: Indrik, 7–18.
Anstatt, Tanja. (2003a) "Die Quantelung des zweiten Arguments im Russischen: Der Typus s”kst' jabloko - poest' supu". Thomas Daiber, ed. Linguistische Beiträge zur Slavistik IX. Munich: Otto Sagner, 7–30.
Anstatt, Tanja. (2003b) "Das Verbalpräfix po- im Polnischen". Zeitschrift für slavische Philologie 62: 359–385.
Avilova, N. S. (1964) "Razvitje pristavočnogo glagol'nogo slovoobrazovanija". V. V. Vinogradov and N. Ju. Švedova, eds. Očerki po istoričeskoj grammatike russkogo literaturnogo jazyka XIX veka. Glagol, narečie, predlogi i sojuzy. Moscow: Izdatel'stvo "Nauka", 45-–104.
Atraxovič (Krapiva) K. K. and M. B. Bulaxaw, eds. (1962) Hramatyka belaruskaj movy. Tom 1: Marfalohija. Minsk: Vydavectva Akadèmii navuk BSSR.
Bajec, Anton. (1959) Besedotvorje slovenskega jezika. IV: Predlogi in predpone. Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti.
Barentsen, Adrian. (1995) "Trexstupenčataja model' invarianta soveršennogo vida v russkom jazyke". Stanislaw Karolak, ed. Semantika i struktura slavjanskogo vida I. Cracow: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1–26.
Bermel, Neil. (1997) Context and the Lexicon in the Development of Russian Aspect. Berkeley: University of California Press.
BLDR 7 = D. S. Lixačev et al., eds. (2000) Biblioteka literatury drevnej Rusi. Tom 7. St. Petersburg: Nauka.
Bogdanova, V. A. (1963) "O pristavkax vy- i iz- v slavjanskix jazykax". I. A. Vinnikova, ed. Voprosy slavjanskoj filologii. K V Meždunarodnomu s”ezdu slavistov. Saratov: Izdatel'stvo Saratovskogo universiteta, 297–-308.
Breu, Walter. (2000) "Der Verbalaspekt in der Obersorbischen Umgangssprache im Rahmen des ILA-Modells". Walter Breu, ed. Slavistische Linguistik 1999. Referate des XXV. Konstanzer Slavistischen Arbeitstreffens, Konstanz 7.-10. 9. 1999. Munich: Otto Sagner, 37–76.
Bulyko, Aleksandr Nikolaevič, et al. (1990) Sopostavitel'noe opisanie russkogo i belorusskogo jazykov. Morfologija. Minsk: Navuka i tèxnika.
Camus, Remi. (1998) "Quelque considérations sur le préverbe po- en russe contemporain". Revue des Études Slaves LXX(1): 101–112.
Čertkova, Marina. (1996) Grammatičeskaja kategorija vida v sovremennom russkom jazyke. Moscow: Izdatel'stvo Moskovskogo universiteta.
Cockiewicz, W. (1992) Aspekt na tle systemu słowotwórczego polskiego czasownika i jego funkcyjne odpowiedniki w języku niemieckim. Kraków: Naklad Uniwersytetu Jagiełłonskiego.
Comrie, Bernard. (1976) Aspect. Cambridge: Cambridge University Press.
Dickey, Stephen M. (2000) Parameters of Slavic Aspect: A Cognitive Approach. Stanford: CSLI.
Dickey, Stephen M. (2001a) "The Temporalization of the Prefix po- in Slavic". Paper presented at the Second Annual Conference of the Slavic Cognitive Linguistics Association, University of Virginia, Charlottesville, VA.
Dickey, Stephen M. (2001b) "Semelfactive -nǫ- and the Western Aspect Gestalt". Journal of Slavic Linguistics 9(1): 25–48.
Dickey, Stephen M. (2003) "Verbal aspect in Slovene". Sprachtypologie und Universalienforschung.
Dickey, Stephen M. and Hutcheson, Julie. (2003) "Delimitative Verbs in Russian, Czech and Slavic". Robert A. Maguire and Alan Timberlake, eds. American contributions to the Thirteenth International Congress of Slavists. Columbus, Ohio: Slavica, 23–36.
Dmitrieva, Ol'ga. (2000) "Formirovanie sistemy russkix delimitativnyx glagolov". T. V. Kočetkova, ed. Predloženie i slovo: paradigmatičeskij, tekstovyj i kommunikativnyj aspekty. Saratov: Izdatel'stvo Saratovskogo pedagogičeskogo instituta, 28–33.
Gebauer, Jan. (1963) Historická mluvnice jazyka českého. Díl I: Hláskosloví. Prague: Nakladatelství Československé akademie věd.
Greenberg, Marc L. (2000) A Historical Phonology of the Slovene Language. Heidelberg: Carl Winter Verlag.
Grickat, Irena. (1957) "O nekim vidskim osobenostima srpskohrvatskog glagola". Juinoslovenski filolog XXII: 65–-128.
Guiraud-Weber, Marguerite. (1998) "La préfixation des emprunts verbaux en russe et en polonais". Revue des Études Slaves LXX/1: 67–77.
Hauser, Pfemysl. (1995) "Slovesa se zdvojenými předponami zne-, zane- (zneklidnit, zanedbat)". Petr Karlík, Jana Pleskalová and Zdenka Rusínová, eds. Pocta Dušanu Šlosarovi. Sborník k 65. narozeninám. Boskovice: Nakladatelství Albert.
HEWONS = (1978–89) Historisch-etymologisches Wörterbuch der ober- und niedersorbischen Sprache. Bautzen: Domowina-Verlag.
Hopper, Paul J. and Elizabeth Closs Traugott. (1993) Grammaticalization. Cambridge: Cambridge University Press.
Horecký, Ján. (1959) Slovotvorná sustava slovenčiny. Podstatné meno, prídavné meno, sloveso. Bratislava: Vydavatelstvo Slovenskej akadémie vied.
Hujer, Oldřich. (1922/1961) "Praslovanské vɓz-, jɓz- v češtině". In Příspěvky k historii a dialektologii českého jazyka. Prague: Nakladatelství československé akademie věd, 116–125.
Ivančev, Svetomir. (1971) Problemi nu aspektualnostta v slavjanskite ezici. Sofia: Bɓlgarska akademija na naukite.
Ivanova, Kalina. (1966) Desemantizicija nu glagolnite predstavki v sɓvremennija bɓlgarski knižoven ezik. Sofia: Bolgarska akademija na naukite.
Janka, Wolfgang. (1997) "Zur Unterscheidung der tschechischen Verbalpräfixe s(e)- und z(e)-". Anzeiger für slavische Philologie XXV: 101–11.
Jedvaj, Josip. (1956) "Bednjanski govor". Hrvatski dijalektološki zbornik 1: 279–330.
Kalsbeek, Janneke. (1998) The Čakavian Dialect of Orbanići near Žminj in Istria. Amsterdam: Rodopi.
Klemensiewicz, Z., T. Lehr-Spławiński and S. Urbańczyk. (1981) Gramatyka historyczna języka polskiego. Warsaw: Państwowe w ydawnictwo naukowe.
Kopečný, František. (1962) Slovesný vid v češtině. Prague: Nakladatelství Československé akademie věd.
Kucała, Marian. (1966) Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Langacker, Ronald. (1987) Foundations of Cognitive Grammar: Volume 1. Stanford: Stanford University Press.
Langacker, Ronald. (1988) "A Usage-Based Model". B. Rudzka-Ostyn, ed. Topics in Cognitive Linguistics. Amsterdam: John Benjamins, 127–61.
Lehmann, Christian. (1995) Thoughts on Grammaticalization. Munich: Lincom Europa.
Lehmann, Volkmar. (1988) "Der russische Aspekt und die lexikalische Bedeutung des Verbs". Zeitschrift für slavische Philologie 48(1): 171–81.
Lehmann, Volkmar. (1999) "Sprachliche Entwicklung als Expansion und Reduktion". Tanja Anstatt, ed. Entwicklungen in slavischen Sprachen. Munich: Otto Sagner, 160–254.
Marvan, Jiří. (2000) Jazykové milénium. Slovanská kontrakce a její český zdroj. Prague: Academia.
Maslov, Jurij S. (1961) "Rol' tak nazyvaemoj perfektivacii i imperfektivacii v processe vozniknovenija slavjanskogo glagol'nogo vida". V. V. Vinogradov, ed. Issledovanija po slavjanskomu jazykoznaniju. Moscow, 165–95.
Mende, Julia. (1999) "Die Grammatikalisierung des russischen Aspekts". Tanja Anstatt, ed. Entwicklungen in slavischen Sprachen. Munich: Otto Sagner, 285–325.
Merše, Majda (1995) Vid in vrstnost glagola v slovenskem knjižnem jeziku 16. stoletja. Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti.
MSJ = Ružička, Jozef, ed. (1966) Morfológia slovenskěho jazyka. Bratislava: Vydavatel'stvo Slovenskej akadémie vied.
Nefed'ev, M. V. (1994) "Semantičeskaja évoljucija glagol'nyx pristavok nu- i ob- v istorii russkogo jazyka XI-XVIII vv.". Voprosy jazykoznanija 4: 73–83.
Nichols, Johanna and Alan Timberlake. (1991) "Grammaticalization as Retextualization". Elizabeth Cross Traugott and Bernd Heine, eds. Approaches to Grammaticalization 1: Focus on Theoretical and Methodological Issues. Amsterdam: John Benjamins, 129–46.
Nørgåd-Sørensen, Jens. (1997) "Tense, Aspect and Verbal Derivation in the Language of the Novgorod Birch Bark Letters". Russian Linguistics 21: 1–21.
Nübler, Norbert. (1990) "Zum Begriff der Subsumptionspräfixe in der Aspektforschung". Anzeiger für slavische Philologie XX: 123–134.
OSSJ = Odzadnji slovar slovenskega jezika. Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti. (CD-Rom version.)
Peco, Asim. (1991) Pregled srpskohrvatskih dijalekata. Belgrade: Naučna knjiga.
Piernikarski, Cezar. (1975) Czasowniki z prefiksem po- w języku polskim i czeskim nu tle rodzajów akcji w językach słowiańskich. Warsaw: Państwowe wydawnictwo naukowe.
Plotnikova, Ol'ga. (1971) "Dvuvidovye glagoly inostrannogo proisxoždenija v slovenskom literaturnom jazyke". Vestnik Moskovskogo universiteta 1: 28–36.
Poldauf, Ivan. (1954) "Spojování s předponami při tvoření dokonavých sloves v češtině”. Slovo a slovesnost XV/2: 49–65.
Rusanivs'kyj, V. M. (1978) "Dieslovo". V. V. Nimčuk, ed. Istorija ukrajins'koji movy. Morfologija. Kiev: Naukova dumka, 235–341.
Rusínová, Zdenka. (2001) "Slovesné neologismy a problém vidu". Mieczyslaw Balowski and Jiří Svoboda, eds. Język i literatura czeska u schyłku XX wieku. Wałbrzych/Ostrava: 219–225.
Saloni, Z. (2001) Czasownik polski. Odmiana. Słownik. Warsaw: Wiedza Powszechna.
Seliščev, L. M. (194111969) Slavjanskoe jazykoznanie 1: Zapadnoslavjanskie jazyki. Moscow: Narkomprosa. (C. H. van Schooneveld, ed. Slavistic Printings and Reprintings 106. The Hague: Mouton.)
Šerex, Jurij. (1951) Narys sučasnoji ukrajins'koji literaturnoji movy. Munich: Molode žyttja.
Shull, Sarah. (2003) The Experience of Space: The Privileged Role of Spatial Prefixation in Czech and Russian. Munich: Otto Sagner.
Sigalov, P. S. (1975) "Istorija russkix ograničitel'nyx glagolov". Trudy po russkoj i slavjanskoj filologii: Serija lingvističeskaja 23: 141–81.
Słoński, Stanisław. (1937) Funkcje prefiksów werbalnych w języku starosłowiańskim (starobułgarskim). Warsaw: Nakład Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Šlosar , Dušan. (1981) Slovotvorný vývoj českého slovesa. Brno: Univerzita J. E. Purkyné.
Śmiech, Witold. (1986) Derywacja prefiksalna czasowników polskich. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Smirnov, L. N. (1970) Glagol'noe vidoobrazovanie v sovremennom slovackom jazyke. Moscow: Nauka.
SSJČ = (1989) Slovník spisovného jazyka českého. Prague: Nakladatelství československé akademie věd.
SSKJ = (1970–1991) Slovar slovenskega knjižnega jezika. Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti. (CD-Rom version.)
SSM = (1977) Slovnyk staroukrajins'koji movy XIV–XV st. Kiev: Naukova dumka.
Staroslavjanskij slovar' = R. M. Cejtlin, R. Večerka, E. Blagovoj, eds. (1994) Staroslavjanskij slovar' (po rukopisjam X-XI vekov). Moscow: Russkij jazyk.
Štyreva, E. D. (1992) "K voprosu o vzaimodejstvii kategorii vida s glagol'noj leksikoj". L. N. Smirnov, ed. Issledovanija po slovackomu jazyku. Moscow: Rossijskaja akademija nauk, 166–78.
Szelesiński, Iwo. (1972) "Wyrazy z przedrostkiem wz- (ws-, wez-, wes-) w polszczyźnie". Rozprawy komisji językowej XVIII: 211–29.
Tixonov, A. N. (1998) "Vidovye korrelacii v sovremennom russkom jazyke". Marina Ju. Čertkova, ed. Tipologija vida: Problemy, poiski, rešenija. Moscow: 466–77.
Toops, Gary H. (2001) "Aspectual Competition and Iterative Contexts in Contemporary Upper Sorbian". Journal of Slavic Linguistics 9(1): 127–54.
Trávníček, František. (1923) Studie o českém vidu slovesném. Prague: Náklad České akademie věd a umění.
Ugrinova-Skalovska, Rada. (1960) Značenjata na glagolskite prefiksi vo makedonskiot jazik. Skopje: Institut za makedonski jazik.
Vintr, Josef. (2001) Das Tschechische. Hauptzüge seiner Sprachstruktur in Gegenwart und Geschichte. Munich: Otto Sagner.
Voloxina, G. A., and Z. D. Popova. (1997) "Kategorija glagol'nogo vida v svete semantičeskogo ustrojstva glagol'nyx pristavok". Marina Ju. Čertkova, ed. Trudy aspektologičeskogo seminara Filologičeskogo fakul'teta MGU im. M. V . Lomonosova 3. Moscow: 34–41.
Werner, Eduard. (2003) Die Verbalaffigierung im Obersorbischen. Bautzen: Domowina-Verlag.
Witkowska-Gutkowska, Maria. (1999) Staropolskie prefiksalne dublety czasownikowe i ich współczesne odpowiedniki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu łózskiego.
Xlebnikova-Prokopovič, E. N. (1956) "Glagol'noe formoobrazovanie pri pomošči pristavok v pamjatnikax russkoj pis'mennosti vtoroj poloviny XVII veka". Doklady i soobščenija Instituta jazykoznanija 10: 130–55.
Zel'dovič, Gennadij. (2002) Russkij vid: Semantika i pragmatika. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Authors guarantee that the work is their own original creation and does not infringe any statutory or common-law copyright or any proprietary right of any third party. In case of claims by third parties, authors commit their self to defend the interests of the publisher, and shall cover any potential costs.
More in: Submission chapter
