Bodala tipa Dangstetten

Avtorji

  • Janka Istenič

Ključne besede:

bodala; nožnice; avgustejska doba; zakovice; medenina; Dangstetten; Ljubljanica

Povzetek

Za doslej neidentificirano skupino bodal s polkrožnim glavičem so značilne medeninaste zakovice z glavicami, ki  imajo  dvignjen  rob  in  bunčico  v  sredini;  značilnost  njim pripadajočih polnokovinskih nožnic so poleg ena-kih zakovic še medeninaste zanke za pripenjanje. Največ takih bodal in nožnic izvira iz rimskega vojaškega tabora Dangstetten, zato predlagamo njihovo poimenovanje po tem najdišču. Opisana  bodala  in  nožnice  izvirajo  z  najdišč  in  iz  kontekstov,  ki  kažejo  na  datacijo  od  konca  zgodnjeav-gustejske  oziroma  začetka  srednjeavgustejske  do  konca  poznoavgustejske dobe

Prenosi

Podatki o prenosih še niso na voljo.

Literatura

ALBRECHT, Ch. 1942, Das Römerlager in Oberaden II. – Veröffentlichungen aus dem Städt. Museum für Vor- und Frühgeschichte Dortmund,Dortmund.

BERGER, L. and G. HELMIG 1991, Die Erforschung der augusteischen Militärstation auf dem Basler Münsterhügel. – In: B. Trier (ed.), Die römische Okkupation nördlich der Alpen zur Zeit des Augustus, Kolloquium Bergkamen 1989, Bodenaltertümer Westfalens 26, 7–24, Münster.

BISHOP, M. C. and J. C. N. COULSTON 20062, Roman Military Equipment. From the Punic Wars to the fall of Rome. – Oxford

CABRÉ, E. 1990, Espadas y puñales de las necrópolis celtibéricas. – In: F. Burillo Mozota (ed.), Necrópolis celtibéricas.Il simposio sobre los Celtíberos (Zaragoza 1990), 205–224, Zaragoza.

DOLENZ, H. 1998, Eisenfunde aus der Stadt auf dem Magdalensberg.– Kärntner Museumsschriften 75, Klagenfurt.

DOLENZ, H., Chr. FLÜGEL and Chr. ÖLLERER 1995, Militaria aus einer Fabrica auf dem Magdalensberg (Kärnten). – In: Provinzialrömische Forschungen. Fest-schrift für Günter Ulbert zum 65. Geburtstag, 51–80, Espelkamp.

EHMIG, U. 2010, Zum Vergleich der gestempelten Sigil-lata aus den römischen Militärlagern von Dangstetten und Oberaden. – Archäologisches Korrespondenzblatt40/4, 551–556.

FINGERLIN, G. 1986, Dangstetten I.– Forschungen und Berichte zur Vor- und Frühgeschichte in Baden-Würtemberg 22, Stuttgart.

FINGERLIN, G. 1998, Dangstetten II. – Forschungen und Berichte zur Vor- und Frühgeschichte in Baden-Würtemberg 69, Stuttgart.

GASPARI, A. 2010, “Apud horridas gentis ...”. Začetki rimskega mesta Colonia Iulia Emona / Beginnings of the Roman Town of Colonia Iulia Emona. – Ljubljana.

HARNECKER, J. 1997, Katalog der Eisenfunde von Haltern aus den Grabungen der Jahre 1949–1994. – Bodenalter-tümer Westfalens 35, Mainz am Rhein.

HELMIG, G. 1990, “Hispaniensis Pugiunculus”? – Te-chnologische Aspekte und Anmerkungen zum Fund einer Militärdolchscheide aus Basel. – Archäologie der Schweiz 13/4, 158–164.

HVALEC, S., R. MASARYK, D. BADOVINAC, P. VOJAKOVIĆ, J. HRUSTEL, T. ŽERJAL, S. PORENTA, D. ČEŠAREK, S. FIRŠT, I. BEKLJANOV-ZIDANŠEK, A. PLESTEN-JAK and M. ZOROVIĆ 2009, Utrip Tribune. Doživetja arheološkega vsakdana. – Ljubljana.

ISTENIČ, J. 2005, Brooches of the Alesia group in Slo-venia / Fibule skupine Alesia v Sloveniji. – Arheološki vestnik 56, 187–212.

ISTENIČ, J. 2009a, An Early Roman dagger from the vicinity of Štanjel. – In: G. Tiefengraber, B. Kavur, A. Gaspari (eds.), Keltske študije II, Studies in Celtic Archaeology, Papers in honour of Mitja Guštin, Protohistoire Euro-péenne 11, 331–342, Montagnac.

ISTENIČ, J. 2009b, Roman period. – In: P. Turk, J. Istenič, T. Knific, T. Nabergoj (eds.), The Ljubljanica – a River and its Past,265–317, Ljubljana.

ISTENIČ, J. 2009c, Rimsko obdobje. – V: P. Turk, J. Istenič, T. Knific, T. Nabergoj (ur.), Ljubljanica – kulturna dediščina reke, 241–293, Ljubljana.

ISTENIČ, J. 2009d, The Ljubljanica and the Roman army. – In: P. Turk, J. Istenič, T. Knific, T. Nabergoj (eds.), The Ljubljanica – a River and its Past, 86–91, Ljubljana.

ISTENIČ, J. 2009e, Ljubljanica in rimska vojska. – V: P. Turk, J. Istenič, T. Knific, T. Nabergoj (ur.), Ljubljanica – kulturna dediščina reke, 81–85, Ljubljana.

ISTENIČ, J. 2009f, The Early Roman military route along the River Ljubljanica (Slovenia). – In: A. Morillo, N. Hanel, E. Martín (eds.), Limes XX, Actas del XX Congreso Internacional de Estudios sobre la Frontiera Romana / Proceedings of the XXth International Con-gress of Roman Frontier Studies, Anejos de Gladius 13, 855–866, Madrid.

KÜHLBORN, J.-S. 1992, Das Römerlager in Oberaden III. – Bodenaltümer Westfalens 27, Münster.

KÜHLBORN, J.-S. 1995, Das Römerlager bei Anreppen. – In: J.-S. Kühlborn (ed.), Germaniam pacavi – Germanien habe ich befreidet.Archäologische Stätten augusteischer Okkupation, 130–144, Münster.

KÜHLBORN, J.-S., BECKER, A. and A. STUPPNER 2008, Rom auf dem Weg nach Germanien: Geostrategie, Vor¬marschtrassen und Logistik.– Bodenaltertümer Westfalens 45, 147–168, Mainz.

KÜHLBORN, J.-S. 2009, Anreppen, Stadt Delbrück, Kreis Paderborn.– Münster/Westfalen.

LINDENSCHMIT, L. 1900, Altertümer unserer heidnischer Vorzeit 4.– Mainz.

MACKENSEN, M. 2001, Ein spätestrepublikanisch-au-gusteischer Dolch aus Tarent/Kalabrien. – In: Carinthia Romana und die römische Welt, Festschrift für Gernot Piccottini zum 60. Geburtstag, 341–354, Klagenfurt.

MARTIN-KILCHER, S. 2011, Römer und gentes Alpinae im Konflikt – archäologische und historische Zeugnisse des well with our interpretation of the Roman military finds from the River Ljubljanica as an indication of an intense river transport traffic for the purposes of the Roman army during military actions in the wider region, e.g., the Pannonian wars (14–9 BC) and theBellum Batonianum (AD 6–9). Until the end of the Augustan Age, when the road between Nauportus and Emona (Ljubljana) was built, the traffic across Barje (Ljubljana Marshes) on the River Ljubljanica had been extremely important, because the Ljubljanica was the logical, as well as the most favourable continuation of the main road leading from Northern Italy through Ocra (Razdrto) towards the Balkans and the middle Danube area.49Translation: Katarina Jerin49 Istenič 2009d, 88–89; ead. 2009f.1. Jahrhunderts v. Chr.– In: G. Moosbauer, R. Wiegels (eds.), Fines imperii – imperium sine fine?, Osnabrücker Forschungen zu Altertum und Antike-Rezeption 14, 27–62, Rahden/Westf.

METZLER, J. 1995, Das treverische Oppidium auf dem Titelberg (G.¬H. Luxemburg). Zur Kontinuität zwischen der spätkeltischen und der frührömischen Zeit in Nord¬Gallien. – Dossiers d’archéologie du Musée national d’Histoire et d’Art 3, Luxemburg.

MILIĆ, Z., G. LEMAJIČ, S. PEROVŠEK and J. ISTENIČ 2009a, The conservation and restoration of finds from Ljubljanica. – In: P. Turk, J. Istenič, T. Knific, T. Na-bergoj (eds.), The Ljubljanica – a River and its Past,32–37, Ljubljana.

MILIĆ, Z., G. LEMAJIČ, S. PEROVŠEK in J. ISTENIČ 2009b, Konserviranje in restavriranje najdb iz Ljubljan-ice. – V: P. Turk, J. Istenič, T. Knific, T. Nabergoj (ur.), Ljubljanica – kulturna dediščina reke, 30–35, Ljubljana.

MILOŠEVIĆ, A. 2003, Numini Hippi Fluvii.– Split.

NIEMEYER, B. 1990, Eine tauschierte und mit Email verzierte Dolchscheide aus Carnuntum. – Carnuntum Jahrbuch 1990, 297–301.

OBMANN, J. 2000, Studien zu römischen Dolchscheiden des 1. Jahrhunderts n. Chr. – Kölner Studien zur Archäologie der römischen Provinzen 4, Rahden/Westf.

QUESADA SANZ, F. 1997, El armamento ibérico. Estudio tipológico, geográfico, funcional, social y simbólico de las armas en la Cultura ibérica (siglos VI–I a.C.). –Mono-graphies instrumentum 3, Montagnac.

RADMAN-LIVAJA, I. 2004, Militaria Sisciensia. Nalazi rimske vojne opreme iz Siska u fundusu Arheološkoga muzeja u Zagrebu / Finds of the Roman military equip-ment in Sisak in the holdings of the Archaeological museum in Zagreb. – Musei Archaeologici Zagrabiensis Catalogi et Monographiae 1, Zagreb.

RADMAN-LIVAJA, I. 2010, Siscia kao rimsko vojno oporište / Siscia as a Roman military stronghold. – In: I. Radman-Livaja (ed.), Nalazi rimske vojne opreme u Hrvatskoj / Finds of the Roman military equipment in Croatia, 179–212, Zagreb.

RANT, J., Z. MILIĆ, I. NEMEC, J. ISTENIČ and B. SMODIŠ 1994, Neutron and X-ray radiography in the conservation of the roman dagger and sheath. – In: 4th International conference on non¬destructive testing of works of art. Internationale Konferenz Zerstörungsfreie Untersuchungen an Kunst¬ und Kulturgütern (Berlin, 3.–8. Oktober 1994),Deutsche Gesellschaft für Zerstörungsfreie Prüfung e.V. 45/1, 31–40, Berlin.

ROTH-RUBI, K. 2002, Why Dangstetten? – In: P. Freeman, J. Bennett, Z. Fiema, B. Hoffmann, P. Freeman (eds.), Proceedings of the XVIIIth International Congress of Roman Frontier Studies held in Amman, Jordan, September 2000. –BAR. International Series 1084, 509–514, Oxford.

ROTH-RUBI, K. 2006, Dangstetten III. – Forschungen und Berichte zur Vor-und Frühgeschichte in Baden-Würtemberg 103, Stuttgart.

SCHNURBEIN, S. von 1991, Zur Datierung der augustei-schen Militärlager. – In: B. Trier (ed.), Die Römische Okkupation nördlich der Alpen zur Zeit des Augustus,Kolloquium Bergkamen 1989, 1–5, Münster.

SCHÜLE, W. 1969, Die Meseta¬Kulturen der Iberischen Halbinsel.– Madrider Forschungen 3, Berlin.

SCOTT, I. R. 1985, First century military daggers and the manufacture and supply of weapons for the Roman army. – In: M. C. Bishop (ed.), Production and distribution of Roman Military Equipment. Proceedings of the Second Roman Military Equipment research Seminar, BAR. International Series 275, 160–213, Oxford.

SIEVERS, S. 2001a, Les armes d’Alésia. – In: M. Reddé, S. von Schnurbein (eds.), Alésia 2.Le matériel, Mémoires de l’Académie des inscriptions et belles-lettres 22, 121–209, Paris.

SIEVERS, S. 2001b, Catalogue des armes. – In: M. Reddé, S. von Schnurbein (eds.), Alésia 2.Le matériel, Mémoi-res de l’Académie des inscriptions et belles-lettres 22, 211–292, Paris.

STARY, P. F 1994, Zur eisenzeitlichen Bewaffnung und Kampfesweise auf der Iberischen Halbinsel. – Madrider Forschungen 18, Berlin, New York.

ŠMIT, Ž., P. PELICON, J. SIMČIČ and J. ISTENIČ 2005, Metal analysis with PIXE : the case Roman military equipment. – Nuclear Instruments and Methods in Physics Research, Section B: Beam Interactions with Materials and Atoms 239, 27–34.

TREMMEL, B. 2008, Archäologische Inidzien für römische Militärlogistik am Beispiel der Funde aus Anreppen. – In: J.-S. Kühlborn et al. 2008, 147–168.

ULBERT, G. 1962, Der Legionarsdolch vom Oberammergau. – In: J. Werner (ed.), Aus Bayerns Frühzeit. Friedrich Wagner zum 75. Geburtstag, 175–185, München.

ULBERT, G. 1971, GAIVS ANTONIVS der Meister des silbertauschierten Dolches von Oberammergau. – Bayerische Vorgeschichtsblätter 36, 44–47.

ULBERT, G. 1984, Cáceres el Viejo. Ein spätrepublikanisches Legionslager in Spanisch-Extremadura. – Madrider Beiträge 11, Mainz am Rhein.

VIČIČ, B. 2002, Zgodnjerimsko naselje pod Grajskim gričem v Ljubljani. Gornji trg 3 (Frührömische Siedlung unter dem Schloßberg in Ljubljana. Gornji trg 3). – Arheološki vestnik 53, 193–221.

WAMSER, L., C. FLÜGEL and B. ZIEGAUS (eds.) 2000, Die Römer zwischen Alpen und Nordmeer, Katalog-Handbuch zur Landesaustellung des Freistaates Bayern in Rosenheim 2000 – Mainz am Rhein.

WOLTERS, R. 2007, Kalkriese und die Datierung okku-pationszeitlicher Militäranlagen. – In: G. A. Lehmann, R. Wiegels (eds.), Römische Präsenz und Herrschaft der augusteischen Zeit. Beiträge zu der Tagung des Fachs Alte Geschichte der Universität Osnabrück und der Kommission “Imperium und Barbaricum” der GöttingerAkademie der Wissenschaften in Osnabrück vom 10. bis 12. Juni 2004, 135–160, Göttingen.

ZANIER, W. 1994, Eine Oberammergauer Passion im Jahre 15 v. Chr.? – Das Archäologische Jahr Bayern 1994, 97–100.

ZANIER, W. 1997, Ein einheimischer Opferplatz mit römischen Waffen der frühesten Okkupation (15–10 v. Chr.) bei Oberammergau. – In: W. Groenmann-van Waateringe et al. (eds.), Roman Frontier Studies 1995. Proceedings of the 16th International Congress of Roman Frontier Studies, Oxbow Monograph 91, 47–52, Oxford.

ZANIER, W. 2009, 3.7.6. Dolch. – In: H. Kenzler et al. (eds.), 2000 Jahre Varusschlacht. Imperium, 274, Cat. No. 3.7.6, Stuttgart.

Prenosi

Objavljeno

2012-01-01

Kako citirati

Istenič, J. . (2012). Bodala tipa Dangstetten. Arheološki Vestnik, 63. Pridobljeno od https://ojs.zrc-sazu.si/av/article/view/7999

Številka

Rubrike

Rimska doba