Lonec z glajenim okrasom iz rimskodobnega vodnjaka v Dobovi

Avtorji

  • Zvezdana Modrijan
  • Matjaž Novšak

Ključne besede:

Slovenija, Dobova, poznorimsko obdobje, keramika z glajenim okrasom, rimskodobni vodnjaki

Povzetek

V rimskodobnem vodnjaku pri Dobovi so bili najdeni keramični lonec, železna žaga in železni obroči vedra. Članek se osredotoča predvsem na lonec z glajenim okrasom, za katerega primerjave kažejo na precej širok prostorski in časovni okvir in omogočajo datacijo v 5. st. Lonec je rezultat prevzemanja vplivov med rimskim prebivalstvom in novimi naseljenci, ki je za drugo polovico 4. in začetek 5. st. pogosto in dobro dokumentirano predvsem na območju donavskega limesa. Zaradi tega intenzivnega prehajanja je etnična opredelitev uporabnikov večine najdb vprašljiva, kar velja tudi za uporabnike obravnavanih najdb.

Prenosi

Podatki o prenosih še niso na voljo.

Literatura

BEMMANN, J. 2008, Mitteldeutschland im 5. Jahrhundert - Eine Zwischenstation auf dem Weg der Langobarden in den mittleren Donauraum? – V / In: J. Bemmann, M. Schmauder (ur. /eds.), Kulturwandel in Mitteleuropa. Langobarden – Awaren – Slawen, Akten der Internationalen Tagung in Bonn vom 25. bis 28. Februar 2008, RGK. Kolloquien zur Vor- und Frühgeschichte 11, 145–228.

BIERBRAUER, V. 2011, Zur archäologischen Nachweisbarkeit der “Alatheus-Safrax-Gruppe” in Pannonien. – V / In: M. Konrad, C. Witschel (ur. / eds.), Römische Legionarslager in den Rhein- und Donauprovinzen – Nuclei spätantik-frühmittelalterlichen Lebens?, Abhandlungen. Bayerische Akademie der Wissenschaften, Philosophisch -historische Klasse n. F. 138, 112–140.

BITENC, P., KNIFIC, T. (ur. / eds.) 2001, Od Rimljanov do Slovanov. Predmeti. – Ljubljana.

BOCSI, Z. 2008, Die Keramik aus der zwei spätantiken Siedlungen am Balaton: Ordacsehi-Kis-töltés und Zamárdi-Kútvölgyi-dűlő, Komitat Somogy, Ungarn. – V / In: J. Bemmann, M. Schmauder (ur. / eds.), Kulturwandel in Mitteleuropa. Langobarden – Awaren – Slawen, Akten der Internationalen Tagung in Bonn vom 25. bis 28. Februar 2008, RGK. Kolloquien zur Vor- und Frühgeschichte 11, 415–430.

BOCSI, Z. 2011, Néhány ritka és jellemző edényfajta Zamárdi-Kútvölgyi-dűlőről. – V / In: S. Bíró, P. Tomka (ur. / eds.), Hadak útján. A népvándorlás kor kutatóinak XIX konferenciája, Xántus János Múzeum, Győr, 2008. október 20–22, 111–123, Győr.

BÓNA, I. 1956, Die Langobarden in Ungarn. – Acta Archaeologica Hungarica 7, 183–242.

BÓNA, I., J. B. HORVÁTH 2009, Langobardische Gräberfelder in West-Ungarn. – Monumenta Germanorum Archaeologica Hungariae 6. Monumenta Langobardica.

BOŽIČ, D. 2005, Die spätrömischen Hortfunde von der Gora oberhalb von Polhov Gradec. – Arheološki vestnik 56, 293–368.

BRATOŽ, R. 2014, Med Italijo in Ilirikom. Slovenski prostor in njegovo sosedstvo v pozni antiki. – Zbirka Zgodovinskega časopisa 46, Ljubljana.

CIGLENEČKI, S. 1993, Arheološki sledovi zatona antične Petovione (Archaeological Traces of the Fall of Roman Poetovio). – V / In: B. Lamut (ur. / ed.), Ptujski arheološki zbornik. Ob 100-letnici muzeja in Muzejskega društva, 505–520, Ptuj.

CIGLENEČKI, S. 2000, Tinje nad Loko pri Žusmu. Poznoantična in zgodnjesrednjeveška naselbina / Tinje oberhalb von Loka pri Žusmu. Spätantike und frühmittelalterliche Siedlung. – Opera Instituti Archaeologici Sloveniae 4.

CIGLENEČKI, S. 2005, Langobardische Präsenz im Südostalpen im Lichte neuer Forschungen. – V / In: W. Pohl, P. Erhart (ur. / eds), Die Langobarden. Herrschaft und Identität, Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-Historische Klasse, Denkschriften 329 (Forschungen zur Geschichte des Mittelalters 9), 265–280.

CURK, I. 1966, Poznoantično grobišče na Zgornjem Bregu v Ptuju (La nécropole de l'antiquité avancée de Zgornji Breg à Ptuj). – Časopis za zgodovino in narodopisje n. v. 2, 46–62.

DE MARCHI, M. 2007, La ceramica longobarda in Italia. – Soprintendenza per i beni archeologici della Lombardia. Notiziario, 281–298.

FRIESINGER, H., H. KERCHLER 1981, Töpferöfen der Völkerwanderungszeit in Niederösterreich. Ein Betrag zur völkerwanderungszeitlichen Keramik (2. Hälfte 4.-6. Jahrhundert n.Chr.) in Niederösterreich, Oberösterreich und dem Burgenland. – Archaeologia Austriaca 65, 193 266.

GROSS, U. 1992, Zur einglättverzierten Keramik des 5. Und frühen 6. Jahrhunderts in Süddeutschland. – Bayerische Vorgeschichtsblätter 57, 310–320.

GRÜNEWALD, M. 1979, Die Gefäßkeramik des Legionslagers von Carnuntum (Grabungen 1968-1974). – Der römische Limes in Österreich 29.

HANEMANN, B. 2014, Die Eisenhortfunde der Pfalz aus dem 4. Jahrhundert nach Christus, Bd. 1. – Forschungen zur Pfälzischen Archäologie 5/1.

HÁRSHEGYI, P., K. OTTOMÁNYI 2013, Imported and local pottery in Late Roman Pannonia. – V / In: L. Lavan (ur. / ed.), Local Economies? Production and Exchange of Inland Regions in Late Antiquity, Late Antique Archaeology 10, 471–528.

HEINRICH-TAMÁSKA, O., P. PROHÁSZKA 2008, Pannonien zwischen Spätantike und Attilazeit am Beispiel von Tokod und Keszthely-Fenékpuszta. – V / In: Hunnen zwischen Asien und Europa. Aktuelle Forschungen zur Archäologie und Kultur der Hunnen, Beiträge zur Urund Frühgeschichte Mitteuropas 50, 143–156.

HENNING, J. 1985, Zur Datierung von Werkzeug- und Agrargerätefunden im germanischen Landnahmegebiet zwischen Rhein und oberer Donau (Der Hortfund von Osterburken). – Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz 32, 570–594.

HORVÁTH, F. 2011, Das spätantike Keramikspektrum in Keszthely-Fenékpuszta – erste Ergebnisse. – V / In: O. Heinrich-Tamáska (ur. / ed.), Keszthely-Fenékpuszta im Kontext spätantiker Kontinuitätsforschung zwischen Noricum und Moesia, Castellum Pannonicum Pelsonenese 2, 597–652.

KNIFIC, T. 1994, Vranje near Sevnica: A Late Roman Settlement in the Light of Certain Pottery Finds. – Arheološki vestnik 45, 211–237.

KNIFIC, T., M. TOMANIČ JEVREMOV 1996, Prva znamenja velikega preseljevanja ljudstev v Sloveniji (Erste Anzeichen der großen Völkerwanderung in Slowenien). – Ptujski zbornik 6, 369–393, Ptuj.

KNIFIC, T., B. ŽBONA TRKMAN 2011, Poznorimski grobovi pri Kosovelih v Vipavski dolini. – Goriški letnik 35, 31–47.

LADSTÄTTER, S. 2000, Die materielle Kultur der Spätantike in den Ostalpen. Eine Fallstudie am Beispiel der westlichen Doppelkirchenanlage auf dem Hemmaberg. – Mitteilungen der Prähistorischen Kommission 35.

LOTTER, F., R. BRATOŽ, H. CASTRITIUS 2005, Premiki ljudstev na območju Vzhodnih Alp in Srednjega Podonavja med antiko in srednjim vekom (375-600). – Ljubljana.

LUSUARDI SIENA, S., A. NEGRI 2007, A proposito del vasellame friulano con marchio a rilievo sul fondo tra tarda antichità e medioevo. – V / In: S. Gelichi, C. Negrelli (ur. / ed.), La circolazione delle ceramichenell’Adriatico tra tarda antichità e altomedioevo, Documenti di archaeologia 43, 183–214.

MODRIJAN, Z. 2011, Keramika / Pottery. – V / In: Z. Modrijan, T. Milavec, Poznoantična utrjena naselbina Tonovcov grad pri Kobaridu. Najdbe / Late Antique fortified settlement Tonovcov grad near Kobarid. Finds. – Opera Instituti Archeologici Sloveniae 23, 212–219.

OTTOMÁNYI, K. 1982, Fragen der spätrömischen eingeglätetten Keramik in Panonnien. – Dissertationes Archaeologice II/10.

OTTOMÁNYI, K. 1989, Late Roman Pottery. – V / In: D. Gabler (ur. / ed.), The Roman Fort at Ács-Vaspuszta (Hungary) on the Danubian limes, BAR. International Series 531 (ii), 493–571.

OTTOMÁNYI, K. 1996, Eine Töpferwerkstatt der spätrömische Keramik mit Glättverzierung von Pilismarót-Malompatak. – Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae 48, 71–134.

OTTOMÁNYI, K. 2009, Eingeglättete Gefässe aus der letzten Periode der Siedlung von Budaörs. – V / In: Sz. Bíró (ur. / ed.), EX Officina. Studia in honorem Dénes Gabler, 135–146, Győr.

OTTOMÁNYI, K. 2012, A visegrád–gizellamajori erőd Ny/I. helyiségének késő római kerámiája (Veränderungen des Töpferhandwerks in der ersten Hälfte 5. Jhs. aufgrund des Keramik von Befestigung Visegrád–Gizellamajor). – V / In: Sz. Bíró, P. Vámos (ur. / eds.), Fiatal Római Koros Kutatók II: Konferenciakötete 2007/2009, 375–412, Gyór.

PLESTENJAK, A., VERBIČ, T., VOJAKOVIĆ, P., NOVŠAK, M. 2014, Poročilo o arheoloških izkopavanjih na lokaciji OŠ Dobova – “ureditev zunanjih površin na parc. št. 241/1, 241/4, 238/1, 237/5, 237/1, 234/1, 231, 230/1, 229/1, 229/4 k.o. Gaberje – II. faza”. – Neobjavljeno poročilo hrani: / Unpublished report, kept by: Zavod za varstvo kulturne dediščine Slovenije, Center za preventivno arheologijo, Ljubljana; Arhej d.o. o. Ljubljana.

POLLAK, M. 1993, Spätantike Grabfunde aus Favianis, Mautern. – Mitteilungn der Prähistorischen Kommission der österreichischen Akademie der Wissenschaften 28.

RODRIGUEZ, H. 1997, Die Zeit vor und nach der Schlacht am Fluvius Frigidus (394 n.Chr.) im Spiegel der südostalpinen Gebrauchskeramik. – Arheološki vestnik 48, 153–177.

SAGADIN, M. 2008, Od Karnija do Kranja. – Neobjavljena doktorska disertacija / Unpublished PhD thesis, Oddelek za arheologijo, Filozofska fakulteta Univerze v Ljubljani.

SEDLMAYER, H. 2002, Römische Gebrauchskeramik. – V / In: S. Groh, H. Sedlmayer, Forschungen in Kastel Mautern-Favianis. Die Grabungen der Jahre 1996 und 1997, Der Römische limes in Österreich 42, 196–321.

SOPRONI, S. 1978, Der spätrömische Limes zwischen Esztergom und Szentendre. Das Verteidigungssystem der Provinz Valeria im 4. Jahrhundert. – Budapest.

SOPRONI, S. 1985, Die letzte Jahrzente des pannonischen Limes. – Münchner Beiträge für Vor- und Frühgeschichte 38.

STRMČNIK GULIČ, M., S. CIGLENEČKI 2003, Ančnikovo gradišče pri Jurišni vasi. Poznoantična in zgodnjesrednjeveška naselbina na Pohorju / Late Antique and Early Medieval settlement on Pohorje. – Slovenska Bistrica.

TEJRAL, J. 1985, Spätrömische und völkerwanderungszeitliche Drehscheibenkeramik in Mähren – Archaeologia Austriaca 69, 105–145.

TEJRAL, J. 1988, Zur Chronologie der frühen Völkerwanderungszeit in mittleren Donauraum. – Archeologia Austriaca 72, 223–304.

TEJRAL, J. 1999, Archäologisch-kulturelle Entwicklung im norddanubischen Raum am Ende der Spätkeiserzeit und am Anfang der Völkerwanderungszeit. – V / In: L'Occident romain et l'Europe centrale au début de l'époque des Grandes Migrations, 205–271, Brno.

TEJRAL, J. 2005, Zur Unterscheidung des vorlangobardischen und elbgermanisch-langobardischen Nachlasses. – V / In: W. Pohl, P. Erhart (ur. / eds.), Die Langobarden. Herschaft und Identität, Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-Historische Klasse, Denkschriften 329 (Forschungen zur Geschichte des Mittelalters 9), 103–200.

TÓTH, E. 2005, Karpen in der Provinz Valeria. Zur Frage der spätrömischen eingeglätteten Keramik in Transdanubien. – Communicationes Archaeologicae Hungariae 2005, 363–391.

VAGALINSKI, L. 1997, Der Zustand der Forschungen nach der spätrömischen und völkerwanderungszeitlichen Drehscheibenkeramik mit eingeglätteter Verzierung in Europa. – Archaeologia Bulgarica 1, 38–46.

VAGALINSKI, L. F. 2002, Burnished pottery from the first century to the beginning of the seventh century AD from the region south of the lower Danube (Bulgaria). – Sofia.

VITALI, M. 1999, La ceramica longobarda. – V / In: G. P. Brogiolo (ur. / ed.), S. Giulia di Brescia, gli scavi dal 1980 al 1992, 175–208, Firenze.

VON FREEDEN, U., T. VIDA 2007, Ausgrabung des langobardenzeitlichen Gräberfeldes von Szólád, Komitat Somogy, Ungarn. – Germania 85, 359–384.

WOLFRAM, H. 1990, Die Goten. Von den Anfängen bis zur Mitte des sechsten Jahrhunderts. – München.

Prenosi

Objavljeno

2015-01-01

Kako citirati

Modrijan, Z., & Novšak, M. (2015). Lonec z glajenim okrasom iz rimskodobnega vodnjaka v Dobovi. Arheološki Vestnik, 66. Pridobljeno od https://ojs.zrc-sazu.si/av/article/view/7846

Številka

Rubrike

In honorem S. Ciglenečki